Autenhausen: Unterschied zwischen den Versionen
Redenz (Diskussion | Beiträge) Keine Bearbeitungszusammenfassung |
|||
| (31 dazwischenliegende Versionen von 3 Benutzern werden nicht angezeigt) | |||
| Zeile 2: | Zeile 2: | ||
|colspan=2 style="text-align:center; background:#EAECF0;"|'''Jüdischer Friedhof Aufseß''' | |colspan=2 style="text-align:center; background:#EAECF0;"|'''Jüdischer Friedhof Aufseß''' | ||
|- | |- | ||
|colspan=2 | | |colspan=2 |[[Datei:Überblicksbild JF Autenhausen (2).JPG|zentriert|mini|Friedhof Autenhausen (Aufnahme: Wolfgang Hegel, 08/2025)]] | ||
|- | |- | ||
|colspan=2 style="text-align:center; background:#EAECF0;"|<u>'''Ist-Zustand'''</u> | |colspan=2 style="text-align:center; background:#EAECF0;"|<u>'''Ist-Zustand'''</u> | ||
|- | |- | ||
|style="width:82px;" |Bundesland | |style="width:82px;" |Bundesland | ||
| | |Bayern | ||
|- | |- | ||
|Regierungsbezirk | |Regierungsbezirk | ||
| | |Oberfranken | ||
|- | |- | ||
|Landkreis | |Landkreis | ||
| | |Coburg | ||
|- | |- | ||
|Kommune | |Kommune | ||
| | |Seßlach | ||
|- | |- | ||
|Lage | |Lage | ||
| | |ca. 300m südöstlich von Autenhausen | ||
Lat: 50.234945726685595 | |||
Long: 10.786210023641168 | |||
|- | |- | ||
|Fläche | |Fläche | ||
| | |ca. 3.700 m² | ||
|- | |- | ||
|Zustand | |Zustand | ||
| | |Gepflegt (2025) | ||
|- | |- | ||
|Grabsteine vorhanden | |Grabsteine vorhanden | ||
| | |100 (2025) | ||
|- | |- | ||
|Schändung | |Schändung | ||
| | |1929, 1933-1945 | ||
|- | |- | ||
|Adresse | |Adresse | ||
| | | - | ||
|- | |- | ||
|Anfahrt | |Anfahrt | ||
| | |Erreichbar über Feldweg, Abzweig von Lindenstraße | ||
|- | |- | ||
|In Besitz von | |In Besitz von | ||
| | |Landesverband der Israelitischen Kultusgemeinden in Bayern | ||
|- | |- | ||
|Gepflegt durch | |Gepflegt durch | ||
| | |Privatperson im Auftrag des Landesverbandes | ||
|- | |- | ||
|colspan=2 style="text-align:center; background:#EAECF0;" |<u>'''Historische Grunddaten'''</u> | |colspan=2 style="text-align:center; background:#EAECF0;" |<u>'''Historische Grunddaten'''</u> | ||
|- | |- | ||
|Eingerichtet | |Eingerichtet | ||
| | |1832/33 | ||
|- | |- | ||
|Belegt seit | |Belegt seit | ||
| | |1835 (Nachweis erster lesbarer Grabstein) | ||
|- | |- | ||
|Belegt bis | |Belegt bis | ||
| | |1917 | ||
|- | |- | ||
|Belegt bis (Details) | |Belegt bis (Details) | ||
| | |[[Autenhausen/aut-0043|Seligmann Gutmann]], gest. 1917 | ||
|- | |- | ||
|Belegt durch | |Belegt durch | ||
| | |Überwiegend Gemeinde Autenhausen, vereinzelt Coburg | ||
|- | |- | ||
|Ältester lesbarer Stein | |Ältester lesbarer Stein | ||
| | |[[Autenhausen/aut-0033|Samuel Schmu'el Stern]], gest. 1834 | ||
|- | |- | ||
|Jüngster lesbarer Stein | |Jüngster lesbarer Stein | ||
| | |[[Autenhausen/aut-0043|Seligmann Gutmann]], gest. 1917 | ||
|- | |- | ||
|colspan=2 style="text-align:center; background:#EAECF0;"|'''Friedhofsplan''' | |colspan=2 style="text-align:center; background:#EAECF0;"|'''Friedhofsplan''' | ||
|- | |- | ||
|colspan=2 |[[Datei:Autenhausen-Plan-Friedhof.jpg|mini]] | |colspan=2 |[[Datei:Autenhausen-Plan-Friedhof.jpg|mini|Umzeichnung (10/2025) des Plans des jüdischen Friedhofs Autenhausen (umgezeichnet nach dem Vermessungsplan des Bayerischen Landesamts für Denkmalpflege und ergänzt)]] | ||
|} | |} | ||
Autenhausen wurde bereits 956 erstmals urkundlich erwähnt, die erste Ansiedlung dürfte jedoch schon im 8. Jahrhundert gewesen sein. Das Dorf mit seinen knapp 280 Einwohnerinnen und Einwohnern liegt im Norden des | Autenhausen wurde bereits 956 erstmals urkundlich erwähnt, die erste Ansiedlung dürfte jedoch schon im 8. Jahrhundert gewesen sein. Das Dorf mit seinen knapp 280 Einwohnerinnen und Einwohnern liegt im Norden des Bundeslands Bayern an der Grenze zu Thüringen. Autenhausen ist seit 1978 ein Stadtteil von Seßlach im Landkreis Coburg in Oberfranken. | ||
== Jüdischer Friedhof Autenhausen == | == Jüdischer Friedhof Autenhausen == | ||
Der jüdische Friedhof liegt ca. 300m südöstlich des Dorfes. Laut Quellen wurde er 1832/33 begründet. | Der jüdische Friedhof liegt ca. 300m südöstlich des Dorfes Autenhausen. Laut Quellen wurde er 1832/33 begründet. 1874 bis 1876 wurde er auf die dreifache Fläche vergrößert und massiv ummauert, zuvor hatte er nur die heute nördliche Hälfte umfasst. 1929/32 wurde die Friedhofsfläche erneut reduziert auf die heutige Fläche von ca. 3.700 m². | ||
Der älteste heute lesbare Grabstein (Samuel Schmuel Stern) stammt aus dem Jahr 1835. Die letzte Person (Seligmann Gutmann) wurde im Jahr 1917 beigesetzt. Heute sind 94 Grabsteine und 6 Fragmente bzw. steinerne Strukturen im Boden erhalten. | Der älteste heute lesbare Grabstein (Samuel Schmuel Stern) stammt aus dem Jahr 1835. Die letzte Person (Seligmann Gutmann) wurde im Jahr 1917 beigesetzt. Heute sind 94 Grabsteine und 6 Fragmente bzw. steinerne Strukturen im Boden erhalten. | ||
| Zeile 83: | Zeile 87: | ||
Der Begräbnisplatz wurde nicht stringent chronologisch belegt. Bestattet wurde in Einzelgräbern. Die dort Beerdigten stammten fast alle aus Autenhausen. Nur wenige dort Begrabene kamen aus Coburg. | Der Begräbnisplatz wurde nicht stringent chronologisch belegt. Bestattet wurde in Einzelgräbern. Die dort Beerdigten stammten fast alle aus Autenhausen. Nur wenige dort Begrabene kamen aus Coburg. | ||
In Autenhausen sind die Vorderseiten und manchmal auch die Rückseiten mit Inschriften versehen. Die Inschriften sind mehrheitlich auf Hebräisch geschrieben, gelegentlich sind zusätzlich deutsche Inschriften zu finden. | In Autenhausen sind die Vorderseiten und manchmal auch die Rückseiten und Seiten mit Inschriften versehen. Die Inschriften sind mehrheitlich auf Hebräisch geschrieben, gelegentlich sind zusätzlich deutsche Inschriften zu finden. | ||
Die Lesbarkeit der Grabsteine variiert mit deren Alter und Verwitterungsgrad, aber auch mit ihrem Material. Wie in Oberfranken üblich, wurde bis ins 20. Jahrhundert vor allem der regional verfügbare Sandstein für die Grabsteine verwendet. Heute sind 82 Grabsteine vollständig oder nahezu vollständig lesbar. | Die Lesbarkeit der Grabsteine variiert mit deren Alter und Verwitterungsgrad, aber auch mit ihrem Material. Wie in Oberfranken üblich, wurde bis ins 20. Jahrhundert vor allem der regional verfügbare Sandstein für die Grabsteine verwendet. Heute sind 82 Grabsteine vollständig oder nahezu vollständig lesbar. | ||
Hilfreich für die Dokumentation ist die Einbindung von historischen | Verdient gemacht um die Sichtbarmachung, Erforschung und Betreuung des Friedhofs hat sich das Team „JA Jüdisches Autenhausen 1667-1923“ bestehend aus Manuel Gruber, Andreas Gsänger, Dr. Hubertus Habel, Carsten Höllein, Manfred Kellner, Andreas Morgenroth, Gaby Schuller, Josef Starkl und Stephanie Voit. Für ihre kenntnisreiche ehrenamtliche Arbeit seit vielen Jahren gilt ihnen herzlicher Dank. | ||
== Quellen und Literatur == | |||
Hilfreich für die Dokumentation ist die Einbindung von historischen Quellen. Für die Dokumentation des Jüdischen Friedhofs Autenhausen wurden von Dr. Hubertus Habel und Gaby Schuller mehrere Quellen in ein [[Autenhausen/Register|Register]] überführt. Der älteste Eintrag stammt aus dem Jahr 1812. | |||
Eine Besonderheit, die auch aus der guten Quellenlage über die jüdische Gemeinschaft in Autenhausen resultiert, ist die ungewöhnlich hohe Anzahl an Varianten bei Personennamen. Bei der Dokumentation des Jüdischen Friedhofs wurden die Namensvarianten von den Projektbearbeiterinnen und -bearbeitern berücksichtigt und abgebildet. | Eine Besonderheit, die auch aus der guten Quellenlage über die jüdische Gemeinschaft in Autenhausen resultiert, ist die ungewöhnlich hohe Anzahl an Varianten bei Personennamen. Bei der Dokumentation des Jüdischen Friedhofs wurden die Namensvarianten von den Projektbearbeiterinnen und -bearbeitern berücksichtigt und abgebildet. | ||
Des weiteren wurden die folgende Literatur und weitere Quellen herangezogen: | |||
* Dokumentation des Friedhofs Autenhausen im MediaWiki für das Projekt Jüdische Friedhöfe in Franken. | |||
* Klaus Guth, Jüdische Landgemeinden in Oberfranken (1800-1942). Ein historisch-topographisches Handbuch, 1988, S. 103-109. | |||
* Alemannia Judaica, [https://www.alemannia-judaica.de/autenhausen_friedhof.htm Autenhausen Jüdischer Friedhof.] (zuletzt eingesehen am 06.10.2025) | |||
* Recherchen der Arbeitsgruppe „JA Jüdisches Autenhausen 1667-1923“. | |||
* Hubertus Habel, "Haus der Ewigkeit" von Autenhausen (Infopult am Friedhof), Autenhausen 2023. | |||
* Hubertus Habel, "Haus der Ewigkeit": Sterben und Begräbnis am "Bet Olam" (Ausstellung JA Jüdisches Autenhausen 1667 - 1923, Rollup 5), Autenhausen 2023. | |||
== Anmerkung zur folgenden Tabelle == | |||
Die Nummerierung der Tabelle (Spalte 1 LfD-Nummer, bzw. die Nummern "aut-xxxx") entspricht der Nummerierung, wie sie vom Bayerischen Landesamt für Denkmalpflege bei der Vermessung des Friedhofs für alle vorhandenen Steine und Steinreste vergeben wurde. Zwei steinerne Strukturen im Boden wurden nach der Vermessung durch das Landesamt entdeckt. Ihnen wurden, orientiert an der bestehenden Nummerierung, die Nummern aut-0001a und aut-0028a zugewiesen. | |||
Die Umzeichnung (10/2025) wurde auf der Grundlage des Plans des Bayerischen Landesamt für Denkmalpflege erstellt und anhand der Erkenntnisse der Erforschung des Friedhofs im Rahmen dieses Projektes ergänzt. | |||
Für Autenhausen ist kein historischer Belegungsplan überliefert, jedoch weisen die Steine großteils eine Nummerierung auf. Diese wird in Spalte 2 der Tabelle („Alte Zählung“) der Nummerierung des Landesamtes zugeordnet. Wann genau diese Nummerierung an den Steinen angebracht wurde, ist nicht überliefert. Vereinzelt ist die alte Nummerierung auf den Steinen nicht mehr zu sehen, soweit möglich wurde sie anhand der umgebenden Steine ermittelt und zugeordnet. | |||
== Grabsteine == | == Grabsteine == | ||
{| class="wikitable sortable" style="style=" | {{sticky header}} | ||
|+ | {| class="wikitable sortable sticky-header" style="style=" | ||
|+ | |||
!LfD-Nummer | !LfD-Nummer | ||
!Alte Zählung | !Alte Zählung | ||
! | !Bild- material | ||
!Grabtyp | !Grabtyp | ||
!Inschrift/Übers. | !Inschrift/Übers. | ||
| Zeile 116: | Zeile 130: | ||
|[[Autenhausen/aut-0001|aut-0001]] | |[[Autenhausen/aut-0001|aut-0001]] | ||
|78 | |78 | ||
| | |SfM + Foto | ||
| - | | - | ||
|Keine Inschrift erkennbar | |Keine Inschrift erkennbar | ||
| Zeile 123: | Zeile 137: | ||
| - | | - | ||
|- | |- | ||
|[[aut-0001a]] | |[[Autenhausen/aut-0001a|aut-0001a]] | ||
|77 | |77 | ||
|Foto | |Foto | ||
| Zeile 134: | Zeile 148: | ||
|[[Autenhausen/aut-0002|aut-0002]] | |[[Autenhausen/aut-0002|aut-0002]] | ||
|76 | |76 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
|Inschrift kaum lesbar | |Inschrift kaum lesbar | ||
| Zeile 143: | Zeile 157: | ||
|[[Autenhausen/aut-0003|aut-0003]] | |[[Autenhausen/aut-0003|aut-0003]] | ||
|75 | |75 | ||
| | |SfM + Foto | ||
| - | | - | ||
|Inschrift teilweise lesbar | |Inschrift teilweise lesbar | ||
| Zeile 152: | Zeile 166: | ||
|[[Autenhausen/aut-0004|aut-0004]] | |[[Autenhausen/aut-0004|aut-0004]] | ||
|74 | |74 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 161: | Zeile 175: | ||
|[[Autenhausen/aut-0005|aut-0005]] | |[[Autenhausen/aut-0005|aut-0005]] | ||
|73 | |73 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Moses Strauß | |Moses Mosche Strauß | ||
|1880 | |1880 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 170: | Zeile 184: | ||
|[[Autenhausen/aut-0006|aut-0006]] | |[[Autenhausen/aut-0006|aut-0006]] | ||
|72 | |72 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 179: | Zeile 193: | ||
|[[Autenhausen/aut-0007|aut-0007]] | |[[Autenhausen/aut-0007|aut-0007]] | ||
|71 | |71 | ||
| | |SfM + Foto | ||
| - | | - | ||
|Inschrift kaum lesbar | |Inschrift kaum lesbar | ||
| Zeile 188: | Zeile 202: | ||
|[[Autenhausen/aut-0008|aut-0008]] | |[[Autenhausen/aut-0008|aut-0008]] | ||
|70 | |70 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
|Inschrift kaum lesbar | |Inschrift kaum lesbar | ||
| Zeile 197: | Zeile 211: | ||
|[[Autenhausen/aut-0009|aut-0009]] | |[[Autenhausen/aut-0009|aut-0009]] | ||
|69 | |69 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 206: | Zeile 220: | ||
|[[Autenhausen/aut-0010|aut-0010]] | |[[Autenhausen/aut-0010|aut-0010]] | ||
|68 | |68 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Meier | |Meier Samuel Friedmann | ||
|1878 | |1878 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 215: | Zeile 229: | ||
|[[Autenhausen/aut-0011|aut-0011]] | |[[Autenhausen/aut-0011|aut-0011]] | ||
|11 | |11 | ||
| | |SfM + Foto | ||
| - | | - | ||
|Keine Inschrift erkennbar | |Keine Inschrift erkennbar | ||
| Zeile 224: | Zeile 238: | ||
|[[Autenhausen/aut-0012|aut-0012]] | |[[Autenhausen/aut-0012|aut-0012]] | ||
|10 | |10 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Moses Friedmann | |Moses Mosche Friedmann | ||
|1855 | |1855 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 233: | Zeile 247: | ||
|[[Autenhausen/aut-0013|aut-0013]] | |[[Autenhausen/aut-0013|aut-0013]] | ||
|9 | |9 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 242: | Zeile 256: | ||
|[[Autenhausen/aut-0014|aut-0014]] | |[[Autenhausen/aut-0014|aut-0014]] | ||
|o. Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Babette Beile Freund, geb. Hellmann | |Babette Beile Freund, geb. Hellmann | ||
| | | 1853 | ||
| - | | - | ||
|- | |- | ||
|[[Autenhausen/aut-0015|aut-0015]] | |[[Autenhausen/aut-0015|aut-0015]] | ||
|8 | |8 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| | |Beile, Tochter des Awraham haLewi | ||
|1873 | |1873 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 260: | Zeile 274: | ||
|[[Autenhausen/aut-0016|aut-0016]] | |[[Autenhausen/aut-0016|aut-0016]] | ||
|7 | |7 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 269: | Zeile 283: | ||
|[[Autenhausen/aut-0017|aut-0017]] | |[[Autenhausen/aut-0017|aut-0017]] | ||
|16 | |16 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Elieser | |Elieser, Sohn des Torakundigen Ja'akow | ||
| - | | - | ||
| - | | - | ||
| Zeile 278: | Zeile 292: | ||
|[[Autenhausen/aut-0018|aut-0018]] | |[[Autenhausen/aut-0018|aut-0018]] | ||
|6 | |6 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Heß Samuel Friedmann | |Heß Samuel Chiskija Friedmann | ||
|1852 | |1852 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 287: | Zeile 301: | ||
|[[Autenhausen/aut-0019|aut-0019]] | |[[Autenhausen/aut-0019|aut-0019]] | ||
|5 | |5 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 296: | Zeile 310: | ||
|[[Autenhausen/aut-0020|aut-0020]] | |[[Autenhausen/aut-0020|aut-0020]] | ||
|4 | |4 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 305: | Zeile 319: | ||
|[[Autenhausen/aut-0021|aut-0021]] | |[[Autenhausen/aut-0021|aut-0021]] | ||
|3 | |3 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 314: | Zeile 328: | ||
|[[Autenhausen/aut-0022|aut-0022]] | |[[Autenhausen/aut-0022|aut-0022]] | ||
|2 | |2 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Heß Hirsch Mannes Strauß | |Heß Hirsch Mannes Naftali Strauß | ||
|1848 | |1848 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 323: | Zeile 337: | ||
|[[Autenhausen/aut-0023|aut-0023]] | |[[Autenhausen/aut-0023|aut-0023]] | ||
|1 | |1 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Heß Löw Friedmann | |Heß Löw Chiskija Friedmann | ||
|1848 | |1848 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 332: | Zeile 346: | ||
|[[Autenhausen/aut-0024|aut-0024]] | |[[Autenhausen/aut-0024|aut-0024]] | ||
|86 | |86 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 341: | Zeile 355: | ||
|[[Autenhausen/aut-0025|aut-0025]] | |[[Autenhausen/aut-0025|aut-0025]] | ||
|85 | |85 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
|Nur noch deutsche Inschrift auf Rückseite vorhanden | |Nur noch deutsche Inschrift auf Rückseite vorhanden | ||
| Zeile 350: | Zeile 364: | ||
|[[Autenhausen/aut-0026|aut-0026]] | |[[Autenhausen/aut-0026|aut-0026]] | ||
|84 | |84 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 359: | Zeile 373: | ||
|[[Autenhausen/aut-0027|aut-0027]] | |[[Autenhausen/aut-0027|aut-0027]] | ||
|83 | |83 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 368: | Zeile 382: | ||
|[[Autenhausen/aut-0028|aut-0028]] | |[[Autenhausen/aut-0028|aut-0028]] | ||
|81 | |81 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 375: | Zeile 389: | ||
| - | | - | ||
|- | |- | ||
|[[aut-0028a]] | |[[Autenhausen/aut-0028a|aut-0028a]] | ||
|80 | |80 | ||
|Foto | |Foto | ||
| Zeile 386: | Zeile 400: | ||
|[[Autenhausen/aut-0029|aut-0029]] | |[[Autenhausen/aut-0029|aut-0029]] | ||
|79 | |79 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 395: | Zeile 409: | ||
|[[Autenhausen/aut-0030|aut-0030]] | |[[Autenhausen/aut-0030|aut-0030]] | ||
|o. Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Bella Beile Strauß | |Bella Beile Strauß | ||
| | | 1891 | ||
| - | | - | ||
|- | |- | ||
|[[Autenhausen/aut-0031|aut-0031]] | |[[Autenhausen/aut-0031|aut-0031]] | ||
|22 | |22 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 413: | Zeile 427: | ||
|[[Autenhausen/aut-0032|aut-0032]] | |[[Autenhausen/aut-0032|aut-0032]] | ||
|21 | |21 | ||
| | |SfM + Foto | ||
| - | | - | ||
|Fast keine Inschrift erkennbar | |Fast keine Inschrift erkennbar | ||
| Zeile 422: | Zeile 436: | ||
|[[Autenhausen/aut-0033|aut-0033]] | |[[Autenhausen/aut-0033|aut-0033]] | ||
|20 | |20 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Samuel Stern | |Samuel Schmu'el Stern | ||
| 1834 | | 1834 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 431: | Zeile 445: | ||
|[[Autenhausen/aut-0034|aut-0034]] | |[[Autenhausen/aut-0034|aut-0034]] | ||
|19 | |19 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 440: | Zeile 454: | ||
|[[Autenhausen/aut-0035|aut-0035]] | |[[Autenhausen/aut-0035|aut-0035]] | ||
|18 | |18 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 449: | Zeile 463: | ||
|[[Autenhausen/aut-0036|aut-0036]] | |[[Autenhausen/aut-0036|aut-0036]] | ||
|17 | |17 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 458: | Zeile 472: | ||
|[[Autenhausen/aut-0037|aut-0037]] | |[[Autenhausen/aut-0037|aut-0037]] | ||
|o. Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 467: | Zeile 481: | ||
|[[Autenhausen/aut-0038|aut-0038]] | |[[Autenhausen/aut-0038|aut-0038]] | ||
|15 | |15 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Jetta Jetka Jetha Stern | |Jetta Jetka Jetha Stern,geb. Scholi | ||
|1836 | |1836 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 476: | Zeile 490: | ||
|[[Autenhausen/aut-0039|aut-0039]] | |[[Autenhausen/aut-0039|aut-0039]] | ||
|14 | |14 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Jakob Meyer Freund | |Jakob Meyer Freund | ||
| | | 1837 | ||
| - | | - | ||
|- | |- | ||
|[[Autenhausen/aut-0040|aut-0040]] | |[[Autenhausen/aut-0040|aut-0040]] | ||
|13 | |13 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Samuel Heß Friedmann | |Samuel Heß Schmu'el Friedmann | ||
|1837 | |1837 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 494: | Zeile 508: | ||
|[[Autenhausen/aut-0041|aut-0041]] | |[[Autenhausen/aut-0041|aut-0041]] | ||
|12 | |12 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Löb Löw Friedmann | |Löb Löw Jehuda Friedmann | ||
|1838 | |1838 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 503: | Zeile 517: | ||
|[[Autenhausen/aut-0042|aut-0042]] | |[[Autenhausen/aut-0042|aut-0042]] | ||
|95 | |95 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
|Schrifttafel fehlt | |Schrifttafel fehlt | ||
| Zeile 512: | Zeile 526: | ||
|[[Autenhausen/aut-0043|aut-0043]] | |[[Autenhausen/aut-0043|aut-0043]] | ||
|o. Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Seligmann Gutmann | |Seligmann Jitzchak Gutmann | ||
|1917 | |1917 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 521: | Zeile 535: | ||
|[[Autenhausen/aut-0044|aut-0044]] | |[[Autenhausen/aut-0044|aut-0044]] | ||
|o. Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 530: | Zeile 544: | ||
|[[Autenhausen/aut-0045|aut-0045]] | |[[Autenhausen/aut-0045|aut-0045]] | ||
|o. Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 539: | Zeile 553: | ||
|[[Autenhausen/aut-0046|aut-0046]] | |[[Autenhausen/aut-0046|aut-0046]] | ||
|91 | |91 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
|Schrifttafel fehlt | |Schrifttafel fehlt | ||
| Zeile 548: | Zeile 562: | ||
|[[Autenhausen/aut-0047|aut-0047]] | |[[Autenhausen/aut-0047|aut-0047]] | ||
|90 | |90 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
|Schrifttafel fehlt | |Schrifttafel fehlt | ||
| Zeile 557: | Zeile 571: | ||
|[[Autenhausen/aut-0048|aut-0048]] | |[[Autenhausen/aut-0048|aut-0048]] | ||
|89 | |89 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 566: | Zeile 580: | ||
|[[Autenhausen/aut-0049|aut-0049]] | |[[Autenhausen/aut-0049|aut-0049]] | ||
|88 | |88 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 575: | Zeile 589: | ||
|[[Autenhausen/aut-0050|aut-0050]] | |[[Autenhausen/aut-0050|aut-0050]] | ||
|87 | |87 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 584: | Zeile 598: | ||
|[[Autenhausen/aut-0051|aut-0051]] | |[[Autenhausen/aut-0051|aut-0051]] | ||
|31 | |31 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 593: | Zeile 607: | ||
|[[Autenhausen/aut-0052|aut-0052]] | |[[Autenhausen/aut-0052|aut-0052]] | ||
|30 | |30 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 602: | Zeile 616: | ||
|[[Autenhausen/aut-0053|aut-0053]] | |[[Autenhausen/aut-0053|aut-0053]] | ||
|29 | |29 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 611: | Zeile 625: | ||
|[[Autenhausen/aut-0054|aut-0054]] | |[[Autenhausen/aut-0054|aut-0054]] | ||
|28 | |28 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 620: | Zeile 634: | ||
|[[Autenhausen/aut-0055|aut-0055]] | |[[Autenhausen/aut-0055|aut-0055]] | ||
|27 | |27 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 629: | Zeile 643: | ||
|[[Autenhausen/aut-0056|aut-0056]] | |[[Autenhausen/aut-0056|aut-0056]] | ||
|26 | |26 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Mannes Strauß | |Mannes Menachem Strauß | ||
|1844 | |1844 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 638: | Zeile 652: | ||
|[[Autenhausen/aut-0057|aut-0057]] | |[[Autenhausen/aut-0057|aut-0057]] | ||
|25 | |25 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Ella Schüler | |Ella Schüler, geb. Bärlein Moses | ||
|1846 | |1846 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 647: | Zeile 661: | ||
|[[Autenhausen/aut-0058|aut-0058]] | |[[Autenhausen/aut-0058|aut-0058]] | ||
|24 | |24 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Jacobina Strauß | |Jacobina Jochet Strauß | ||
|1847 | |1847 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 656: | Zeile 670: | ||
|[[Autenhausen/aut-0059|aut-0059]] | |[[Autenhausen/aut-0059|aut-0059]] | ||
|23 | |23 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Clara Friedmann, geb. Rosenberg | |Clara Klehrle Friedmann, geb. Rosenberg | ||
|1847 | |1847 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 665: | Zeile 679: | ||
|[[Autenhausen/aut-0060|aut-0060]] | |[[Autenhausen/aut-0060|aut-0060]] | ||
|41 | |41 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 674: | Zeile 688: | ||
|[[Autenhausen/aut-0061|aut-0061]] | |[[Autenhausen/aut-0061|aut-0061]] | ||
|40 | |40 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 683: | Zeile 697: | ||
|[[Autenhausen/aut-0062|aut-0062]] | |[[Autenhausen/aut-0062|aut-0062]] | ||
|39 | |39 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 692: | Zeile 706: | ||
|[[Autenhausen/aut-0063|aut-0063]] | |[[Autenhausen/aut-0063|aut-0063]] | ||
|38 | |38 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 701: | Zeile 715: | ||
|[[Autenhausen/aut-0064|aut-0064]] | |[[Autenhausen/aut-0064|aut-0064]] | ||
|37 | |37 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 710: | Zeile 724: | ||
|[[Autenhausen/aut-0065|aut-0065]] | |[[Autenhausen/aut-0065|aut-0065]] | ||
|36 | |36 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 719: | Zeile 733: | ||
|[[Autenhausen/aut-0066|aut-0066]] | |[[Autenhausen/aut-0066|aut-0066]] | ||
|35 | |35 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 728: | Zeile 742: | ||
|[[Autenhausen/aut-0067|aut-0067]] | |[[Autenhausen/aut-0067|aut-0067]] | ||
|34 | |34 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 737: | Zeile 751: | ||
|[[Autenhausen/aut-0068|aut-0068]] | |[[Autenhausen/aut-0068|aut-0068]] | ||
|33 | |33 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 746: | Zeile 760: | ||
|[[Autenhausen/aut-0069|aut-0069]] | |[[Autenhausen/aut-0069|aut-0069]] | ||
|32 | |32 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 754: | Zeile 768: | ||
|- | |- | ||
|[[Autenhausen/aut-0070|aut-0070]] | |[[Autenhausen/aut-0070|aut-0070]] | ||
|o.Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 764: | Zeile 778: | ||
|[[Autenhausen/aut-0071|aut-0071]] | |[[Autenhausen/aut-0071|aut-0071]] | ||
|53 | |53 | ||
| | |SfM + Foto | ||
| - | | - | ||
|Inschrift kaum lesbar | |Inschrift kaum lesbar | ||
| Zeile 773: | Zeile 787: | ||
|[[Autenhausen/aut-0072|aut-0072]] | |[[Autenhausen/aut-0072|aut-0072]] | ||
|52 | |52 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 782: | Zeile 796: | ||
|[[Autenhausen/aut-0073|aut-0073]] | |[[Autenhausen/aut-0073|aut-0073]] | ||
|51 | |51 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Esther Friedmann | |Esther Friedmann | ||
|1867 | |1867 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 791: | Zeile 805: | ||
|[[Autenhausen/aut-0074|aut-0074]] | |[[Autenhausen/aut-0074|aut-0074]] | ||
|50 | |50 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 800: | Zeile 814: | ||
|[[Autenhausen/aut-0075|aut-0075]] | |[[Autenhausen/aut-0075|aut-0075]] | ||
|49 | |49 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 809: | Zeile 823: | ||
|[[Autenhausen/aut-0076|aut-0076]] | |[[Autenhausen/aut-0076|aut-0076]] | ||
|48 | |48 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 818: | Zeile 832: | ||
|[[Autenhausen/aut-0077|aut-0077]] | |[[Autenhausen/aut-0077|aut-0077]] | ||
|47 | |47 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Judas Friedmann | |Judas Peretz Jehuda Friedmann | ||
|1866 | |1866 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 827: | Zeile 841: | ||
|[[Autenhausen/aut-0078|aut-0078]] | |[[Autenhausen/aut-0078|aut-0078]] | ||
|46 | |46 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 836: | Zeile 850: | ||
|[[Autenhausen/aut-0079|aut-0079]] | |[[Autenhausen/aut-0079|aut-0079]] | ||
|45 | |45 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 845: | Zeile 859: | ||
|[[Autenhausen/aut-0080|aut-0080]] | |[[Autenhausen/aut-0080|aut-0080]] | ||
|44 | |44 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 854: | Zeile 868: | ||
|[[Autenhausen/aut-0081|aut-0081]] | |[[Autenhausen/aut-0081|aut-0081]] | ||
|43 | |43 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 863: | Zeile 877: | ||
|[[Autenhausen/aut-0082|aut-0082]] | |[[Autenhausen/aut-0082|aut-0082]] | ||
|42 | |42 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 872: | Zeile 886: | ||
|[[Autenhausen/aut-0083|aut-0083]] | |[[Autenhausen/aut-0083|aut-0083]] | ||
|67 | |67 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 881: | Zeile 895: | ||
|[[Autenhausen/aut-0084|aut-0084]] | |[[Autenhausen/aut-0084|aut-0084]] | ||
|66 | |66 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 890: | Zeile 904: | ||
|[[Autenhausen/aut-0085|aut-0085]] | |[[Autenhausen/aut-0085|aut-0085]] | ||
|65 | |65 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 899: | Zeile 913: | ||
|[[Autenhausen/aut-0086|aut-0086]] | |[[Autenhausen/aut-0086|aut-0086]] | ||
|64 | |64 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 908: | Zeile 922: | ||
|[[Autenhausen/aut-0087|aut-0087]] | |[[Autenhausen/aut-0087|aut-0087]] | ||
|63 | |63 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 917: | Zeile 931: | ||
|[[Autenhausen/aut-0088|aut-0088]] | |[[Autenhausen/aut-0088|aut-0088]] | ||
|62 | |62 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 926: | Zeile 940: | ||
|[[Autenhausen/aut-0089|aut-0089]] | |[[Autenhausen/aut-0089|aut-0089]] | ||
|61 | |61 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 935: | Zeile 949: | ||
|[[Autenhausen/aut-0090|aut-0090]] | |[[Autenhausen/aut-0090|aut-0090]] | ||
|60 | |60 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 944: | Zeile 958: | ||
|[[Autenhausen/aut-0091|aut-0091]] | |[[Autenhausen/aut-0091|aut-0091]] | ||
|59 | |59 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 953: | Zeile 967: | ||
|[[Autenhausen/aut-0092|aut-0092]] | |[[Autenhausen/aut-0092|aut-0092]] | ||
|58 | |58 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 962: | Zeile 976: | ||
|[[Autenhausen/aut-0093|aut-0093]] | |[[Autenhausen/aut-0093|aut-0093]] | ||
|57 | |57 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 971: | Zeile 985: | ||
|[[Autenhausen/aut-0094|aut-0094]] | |[[Autenhausen/aut-0094|aut-0094]] | ||
|o. Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
| - | | - | ||
|Steinrest, keine Inschrift mehr erkennbar | |Steinrest, keine Inschrift mehr erkennbar | ||
| Zeile 981: | Zeile 995: | ||
|[[Autenhausen/aut-0095|aut-0095]] | |[[Autenhausen/aut-0095|aut-0095]] | ||
|o. Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Pessle | |Pessle, Ehefrau des Jehuda haLewi | ||
| - | | - | ||
| - | | - | ||
| Zeile 990: | Zeile 1.004: | ||
|[[Autenhausen/aut-0096|aut-0096]] | |[[Autenhausen/aut-0096|aut-0096]] | ||
|55 | |55 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
| Zeile 999: | Zeile 1.013: | ||
|[[Autenhausen/aut-0097|aut-0097]] | |[[Autenhausen/aut-0097|aut-0097]] | ||
|54 | |54 | ||
| | |SfM + Foto | ||
|Einzelgrab | |Einzelgrab | ||
| - | | - | ||
|Wolf Joseph | |Wolf Joseph Binjamin Stern | ||
|1868 | |1868 | ||
| - | | - | ||
| Zeile 1.008: | Zeile 1.022: | ||
|[[Autenhausen/aut-0098|aut-0098]] | |[[Autenhausen/aut-0098|aut-0098]] | ||
|o. Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
| - | | - | ||
|Fragment an der Friedhofsmauer | |Fragment an der Friedhofsmauer | ||
| Zeile 1.017: | Zeile 1.031: | ||
|[[Autenhausen/aut-0099|aut-0099]] | |[[Autenhausen/aut-0099|aut-0099]] | ||
|o. Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
| - | | - | ||
|Fragment an der Friedhofsmauer | |Fragment an der Friedhofsmauer | ||
| Zeile 1.026: | Zeile 1.040: | ||
|[[Autenhausen/aut-0100|aut-0100]] | |[[Autenhausen/aut-0100|aut-0100]] | ||
|o. Nr. | |o. Nr. | ||
| | |SfM + Foto | ||
| - | | - | ||
|Fragment an der Friedhofsmauer | |Fragment an der Friedhofsmauer | ||
Aktuelle Version vom 3. Dezember 2025, 10:10 Uhr
| Jüdischer Friedhof Aufseß | |
| Ist-Zustand | |
| Bundesland | Bayern |
| Regierungsbezirk | Oberfranken |
| Landkreis | Coburg |
| Kommune | Seßlach |
| Lage | ca. 300m südöstlich von Autenhausen
Lat: 50.234945726685595 Long: 10.786210023641168 |
| Fläche | ca. 3.700 m² |
| Zustand | Gepflegt (2025) |
| Grabsteine vorhanden | 100 (2025) |
| Schändung | 1929, 1933-1945 |
| Adresse | - |
| Anfahrt | Erreichbar über Feldweg, Abzweig von Lindenstraße |
| In Besitz von | Landesverband der Israelitischen Kultusgemeinden in Bayern |
| Gepflegt durch | Privatperson im Auftrag des Landesverbandes |
| Historische Grunddaten | |
| Eingerichtet | 1832/33 |
| Belegt seit | 1835 (Nachweis erster lesbarer Grabstein) |
| Belegt bis | 1917 |
| Belegt bis (Details) | Seligmann Gutmann, gest. 1917 |
| Belegt durch | Überwiegend Gemeinde Autenhausen, vereinzelt Coburg |
| Ältester lesbarer Stein | Samuel Schmu'el Stern, gest. 1834 |
| Jüngster lesbarer Stein | Seligmann Gutmann, gest. 1917 |
| Friedhofsplan | |
Autenhausen wurde bereits 956 erstmals urkundlich erwähnt, die erste Ansiedlung dürfte jedoch schon im 8. Jahrhundert gewesen sein. Das Dorf mit seinen knapp 280 Einwohnerinnen und Einwohnern liegt im Norden des Bundeslands Bayern an der Grenze zu Thüringen. Autenhausen ist seit 1978 ein Stadtteil von Seßlach im Landkreis Coburg in Oberfranken.
Jüdischer Friedhof Autenhausen
Der jüdische Friedhof liegt ca. 300m südöstlich des Dorfes Autenhausen. Laut Quellen wurde er 1832/33 begründet. 1874 bis 1876 wurde er auf die dreifache Fläche vergrößert und massiv ummauert, zuvor hatte er nur die heute nördliche Hälfte umfasst. 1929/32 wurde die Friedhofsfläche erneut reduziert auf die heutige Fläche von ca. 3.700 m².
Der älteste heute lesbare Grabstein (Samuel Schmuel Stern) stammt aus dem Jahr 1835. Die letzte Person (Seligmann Gutmann) wurde im Jahr 1917 beigesetzt. Heute sind 94 Grabsteine und 6 Fragmente bzw. steinerne Strukturen im Boden erhalten.
Der Begräbnisplatz wurde nicht stringent chronologisch belegt. Bestattet wurde in Einzelgräbern. Die dort Beerdigten stammten fast alle aus Autenhausen. Nur wenige dort Begrabene kamen aus Coburg.
In Autenhausen sind die Vorderseiten und manchmal auch die Rückseiten und Seiten mit Inschriften versehen. Die Inschriften sind mehrheitlich auf Hebräisch geschrieben, gelegentlich sind zusätzlich deutsche Inschriften zu finden.
Die Lesbarkeit der Grabsteine variiert mit deren Alter und Verwitterungsgrad, aber auch mit ihrem Material. Wie in Oberfranken üblich, wurde bis ins 20. Jahrhundert vor allem der regional verfügbare Sandstein für die Grabsteine verwendet. Heute sind 82 Grabsteine vollständig oder nahezu vollständig lesbar.
Verdient gemacht um die Sichtbarmachung, Erforschung und Betreuung des Friedhofs hat sich das Team „JA Jüdisches Autenhausen 1667-1923“ bestehend aus Manuel Gruber, Andreas Gsänger, Dr. Hubertus Habel, Carsten Höllein, Manfred Kellner, Andreas Morgenroth, Gaby Schuller, Josef Starkl und Stephanie Voit. Für ihre kenntnisreiche ehrenamtliche Arbeit seit vielen Jahren gilt ihnen herzlicher Dank.
Quellen und Literatur
Hilfreich für die Dokumentation ist die Einbindung von historischen Quellen. Für die Dokumentation des Jüdischen Friedhofs Autenhausen wurden von Dr. Hubertus Habel und Gaby Schuller mehrere Quellen in ein Register überführt. Der älteste Eintrag stammt aus dem Jahr 1812.
Eine Besonderheit, die auch aus der guten Quellenlage über die jüdische Gemeinschaft in Autenhausen resultiert, ist die ungewöhnlich hohe Anzahl an Varianten bei Personennamen. Bei der Dokumentation des Jüdischen Friedhofs wurden die Namensvarianten von den Projektbearbeiterinnen und -bearbeitern berücksichtigt und abgebildet.
Des weiteren wurden die folgende Literatur und weitere Quellen herangezogen:
- Dokumentation des Friedhofs Autenhausen im MediaWiki für das Projekt Jüdische Friedhöfe in Franken.
- Klaus Guth, Jüdische Landgemeinden in Oberfranken (1800-1942). Ein historisch-topographisches Handbuch, 1988, S. 103-109.
- Alemannia Judaica, Autenhausen Jüdischer Friedhof. (zuletzt eingesehen am 06.10.2025)
- Recherchen der Arbeitsgruppe „JA Jüdisches Autenhausen 1667-1923“.
- Hubertus Habel, "Haus der Ewigkeit" von Autenhausen (Infopult am Friedhof), Autenhausen 2023.
- Hubertus Habel, "Haus der Ewigkeit": Sterben und Begräbnis am "Bet Olam" (Ausstellung JA Jüdisches Autenhausen 1667 - 1923, Rollup 5), Autenhausen 2023.
Anmerkung zur folgenden Tabelle
Die Nummerierung der Tabelle (Spalte 1 LfD-Nummer, bzw. die Nummern "aut-xxxx") entspricht der Nummerierung, wie sie vom Bayerischen Landesamt für Denkmalpflege bei der Vermessung des Friedhofs für alle vorhandenen Steine und Steinreste vergeben wurde. Zwei steinerne Strukturen im Boden wurden nach der Vermessung durch das Landesamt entdeckt. Ihnen wurden, orientiert an der bestehenden Nummerierung, die Nummern aut-0001a und aut-0028a zugewiesen.
Die Umzeichnung (10/2025) wurde auf der Grundlage des Plans des Bayerischen Landesamt für Denkmalpflege erstellt und anhand der Erkenntnisse der Erforschung des Friedhofs im Rahmen dieses Projektes ergänzt.
Für Autenhausen ist kein historischer Belegungsplan überliefert, jedoch weisen die Steine großteils eine Nummerierung auf. Diese wird in Spalte 2 der Tabelle („Alte Zählung“) der Nummerierung des Landesamtes zugeordnet. Wann genau diese Nummerierung an den Steinen angebracht wurde, ist nicht überliefert. Vereinzelt ist die alte Nummerierung auf den Steinen nicht mehr zu sehen, soweit möglich wurde sie anhand der umgebenden Steine ermittelt und zugeordnet.
Grabsteine
| LfD-Nummer | Alte Zählung | Bild- material | Grabtyp | Inschrift/Übers. | Name | Sterbe-jahr | Weitere Infos |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| aut-0001 | 78 | SfM + Foto | - | Keine Inschrift erkennbar | - | - | - |
| aut-0001a | 77 | Foto | - | Steinerne Struktur im Boden, keine Inschrift erkennbar | - | - | - |
| aut-0002 | 76 | SfM + Foto | Einzelgrab | Inschrift kaum lesbar | Eva Friedmann, geb. Rau(h) | 1884 | - |
| aut-0003 | 75 | SfM + Foto | - | Inschrift teilweise lesbar | Abraham Hellmann | 1883 | - |
| aut-0004 | 74 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Jakob Gutmann | 1883 | - |
| aut-0005 | 73 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Moses Mosche Strauß | 1880 | - |
| aut-0006 | 72 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Juda Jehuda Hellmann | 1879 | - |
| aut-0007 | 71 | SfM + Foto | - | Inschrift kaum lesbar | - | - | - |
| aut-0008 | 70 | SfM + Foto | Einzelgrab | Inschrift kaum lesbar | Mosche | - | - |
| aut-0009 | 69 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Pauline Bunle Friedmann, geb. Freund | 1879 | - |
| aut-0010 | 68 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Meier Samuel Friedmann | 1878 | - |
| aut-0011 | 11 | SfM + Foto | - | Keine Inschrift erkennbar | - | - | - |
| aut-0012 | 10 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Moses Mosche Friedmann | 1855 | - |
| aut-0013 | 9 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Hinna Freund | 1855 | - |
| aut-0014 | o. Nr. | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Babette Beile Freund, geb. Hellmann | 1853 | - |
| aut-0015 | 8 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Beile, Tochter des Awraham haLewi | 1873 | - |
| aut-0016 | 7 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Elkala Elkle Freund | 1853 | - |
| aut-0017 | 16 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Elieser, Sohn des Torakundigen Ja'akow | - | - |
| aut-0018 | 6 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Heß Samuel Chiskija Friedmann | 1852 | - |
| aut-0019 | 5 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Jedda Jette Stern, geb. Aufseß | 1851 | - |
| aut-0020 | 4 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Jedda Jitle Gutmann, geb. Bamberger | 1851 | - |
| aut-0021 | 3 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Maier Friedmann | 1850 | - |
| aut-0022 | 2 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Heß Hirsch Mannes Naftali Strauß | 1848 | - |
| aut-0023 | 1 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Heß Löw Chiskija Friedmann | 1848 | - |
| aut-0024 | 86 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Esther Friedmann, geb. Wertheimer | 1901 | - |
| aut-0025 | 85 | SfM + Foto | Einzelgrab | Nur noch deutsche Inschrift auf Rückseite vorhanden | Moses Friedmann | 1901 | - |
| aut-0026 | 84 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Sara Friedmann | 1899 | - |
| aut-0027 | 83 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Eva Chawa Friedmann | 1892 | - |
| aut-0028 | 81 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Jehuda, Sohn des Simcha S"T [Jehuda St(ern)?] | 1846 | - |
| aut-0028a | 80 | Foto | - | Steinerne Struktur im Boden, keine Inschrift erkennbar | - | - | - |
| aut-0029 | 79 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | David Schloß | 1886 | - |
| aut-0030 | o. Nr. | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Bella Beile Strauß | 1891 | - |
| aut-0031 | 22 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Fradel | - | - |
| aut-0032 | 21 | SfM + Foto | - | Fast keine Inschrift erkennbar | - | - | - |
| aut-0033 | 20 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Samuel Schmu'el Stern | 1834 | - |
| aut-0034 | 19 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Samuel Maier Freund | 1835 | - |
| aut-0035 | 18 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Karoline Kele Freund | 1836 | - |
| aut-0036 | 17 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Rosina Reis Ehrenreich | 1836 | - |
| aut-0037 | o. Nr. | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Lazarus Jakob Ehrenreich | 1839 | - |
| aut-0038 | 15 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Jetta Jetka Jetha Stern,geb. Scholi | 1836 | - |
| aut-0039 | 14 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Jakob Meyer Freund | 1837 | - |
| aut-0040 | 13 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Samuel Heß Schmu'el Friedmann | 1837 | - |
| aut-0041 | 12 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Löb Löw Jehuda Friedmann | 1838 | - |
| aut-0042 | 95 | SfM + Foto | Einzelgrab | Schrifttafel fehlt | Pfeufer Gutmann | 1914 | - |
| aut-0043 | o. Nr. | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Seligmann Jitzchak Gutmann | 1917 | - |
| aut-0044 | o. Nr. | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Mina Gutmann, geb. Friedmann | 1913 | - |
| aut-0045 | o. Nr. | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Pfeufer Nathan Gutmann | 1912 | - |
| aut-0046 | 91 | SfM + Foto | Einzelgrab | Schrifttafel fehlt | Betty Strauß, geb. Bachmann | 1910 | - |
| aut-0047 | 90 | SfM + Foto | Einzelgrab | Schrifttafel fehlt | Minna Mina Friedmann, geb. Stern | 1909 | - |
| aut-0048 | 89 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Samuel Kaufmann | 1907 | - |
| aut-0049 | 88 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Amalia Friedmann | 1906 | - |
| aut-0050 | 87 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Babette Gutmann, geb. Rau(h) | 1904 | - |
| aut-0051 | 31 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Charlotte Simon, geb. Lippmann | 1838 | - |
| aut-0052 | 30 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Mariana Marianna Maria Anna Moses Gutmann, geb. Ehrmann | 1839 | - |
| aut-0053 | 29 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Aron Aaron Pfeufer Gutmann | 1840 | - |
| aut-0054 | 28 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Samuel Jakob Freund | 1841 | - |
| aut-0055 | 27 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Baierlein Moses Freund | 1843 | - |
| aut-0056 | 26 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Mannes Menachem Strauß | 1844 | - |
| aut-0057 | 25 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Ella Schüler, geb. Bärlein Moses | 1846 | - |
| aut-0058 | 24 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Jacobina Jochet Strauß | 1847 | - |
| aut-0059 | 23 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Clara Klehrle Friedmann, geb. Rosenberg | 1847 | - |
| aut-0060 | 41 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Regina Strauß | 1876 | - |
| aut-0061 | 40 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Judas Aron Gutmann | 1864 | - |
| aut-0062 | 39 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Lazarus Gutmann | 1864 | - |
| aut-0063 | 38 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Carolina Chaffa Stern, geb. Mannheimer | 1863 | - |
| aut-0064 | 37 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Mayer Meier Stern | 1863 | - |
| aut-0065 | 36 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Nathan Ehrenreich | 1862 | - |
| aut-0066 | 35 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Amalia Maila Hellmann | 1861 | - |
| aut-0067 | 34 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Regina Gutmann, geb. Stern | 1860 | - |
| aut-0068 | 33 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Mathilda Madel Stern, geb. Gunzenhäuser | 1859 | - |
| aut-0069 | 32 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Zirla Gutmann, geb. Meininger | 1856 | - |
| aut-0070 | o. Nr. | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Jehuda, Sohn des [Aharon] G[u]tmann | - | - |
| aut-0071 | 53 | SfM + Foto | - | Inschrift kaum lesbar | - | - | - |
| aut-0072 | 52 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Elise Ella Friedmann, geb. Heßlein | 1867 | - |
| aut-0073 | 51 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Esther Friedmann | 1867 | - |
| aut-0074 | 50 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Schela Schönle Stern | 1867 | - |
| aut-0075 | 49 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Babette Beile Freund | 1866 | - |
| aut-0076 | 48 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Meier Maier Freund | 1866 | - |
| aut-0077 | 47 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Judas Peretz Jehuda Friedmann | 1866 | - |
| aut-0078 | 46 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Sophia Sprintz Friedmann, geb. Hofmann | 1865 | - |
| aut-0079 | 45 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Johanna Chana Hellmann | 1865 | - |
| aut-0080 | 44 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Baruch Abraham Hellmann | 1865 | - |
| aut-0081 | 43 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Regina Keile Freund, geb. Klein | 1864 | - |
| aut-0082 | 42 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Hirsch Naftali Stern | 1864 | - |
| aut-0083 | 67 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Manes Emanuel Manasse Strauß | 1876 | - |
| aut-0084 | 66 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Samuel Friedmann | 1874 | - |
| aut-0085 | 65 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Heß Strauß | 1874 | - |
| aut-0086 | 64 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Fanny Gutmann, geb. Stern | 1873 | - |
| aut-0087 | 63 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Julius Peretz Jehuda Gutmann | 1872 | - |
| aut-0088 | 62 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Löb Arje Gutmann | 1871 | - |
| aut-0089 | 61 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Feist Freund | 1871 | - |
| aut-0090 | 60 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Simon Simcha Gutmann | 1870 | |
| aut-0091 | 59 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Babette Pessle Hellmann, geb. Schloss | 1870 | - |
| aut-0092 | 58 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Regina Rachel Gutmann | 1869 | - |
| aut-0093 | 57 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Regina Reich Strauß | 1869 | - |
| aut-0094 | o. Nr. | SfM + Foto | - | Steinrest, keine Inschrift mehr erkennbar | - | - | - |
| aut-0095 | o. Nr. | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Pessle, Ehefrau des Jehuda haLewi | - | - |
| aut-0096 | 55 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Löb Hirsch Jehuda Tzwi Gunzenhäuser | 1868 | - |
| aut-0097 | 54 | SfM + Foto | Einzelgrab | - | Wolf Joseph Binjamin Stern | 1868 | - |
| aut-0098 | o. Nr. | SfM + Foto | - | Fragment an der Friedhofsmauer | - | - | - |
| aut-0099 | o. Nr. | SfM + Foto | - | Fragment an der Friedhofsmauer | - | - | - |
| aut-0100 | o. Nr. | SfM + Foto | - | Fragment an der Friedhofsmauer | - | - | - |
